Ogłoszenie o zamówieniu
Usługi
Sukcesywne świadczenie usług cateringowych z obsługą kelnerską dla Politechniki Śląskiej. Oznaczenie sprawy: IA1/U/21/35/EO
SEKCJA I - ZAMAWIAJĄCY
1.1.) Rola zamawiającego
Postępowanie prowadzone jest samodzielnie przez zamawiającego
1.2.) Nazwa zamawiającego: Politechnika Śląska
1.4) Krajowy Numer Identyfikacyjny: REGON 000001637
1.5) Adres zamawiającego
1.5.1.) Ulica: Akademicka 2A
1.5.2.) Miejscowość: Gliwice
1.5.3.) Kod pocztowy: 44-100
1.5.4.) Województwo: śląskie
1.5.5.) Kraj: Polska
1.5.6.) Lokalizacja NUTS 3: PL229 - Gliwicki
1.5.7.) Numer telefonu: (32) 237-13-34, 237-13-35
1.5.9.) Adres poczty elektronicznej: IA1@polsl.pl
1.5.10.) Adres strony internetowej zamawiającego: www.polsl.pl
1.6.) Rodzaj zamawiającego: Zamawiający publiczny - jednostka sektora finansów publicznych - uczelnia publiczna
1.7.) Przedmiot działalności zamawiającego: Edukacja
SEKCJA II – INFORMACJE PODSTAWOWE
2.1.) Ogłoszenie dotyczy:
Zamówienia publicznego
2.2.) Ogłoszenie dotyczy usług społecznych i innych szczególnych usług: Tak
2.3.) Nazwa zamówienia albo umowy ramowej:
Sukcesywne świadczenie usług cateringowych z obsługą kelnerską dla Politechniki Śląskiej. Oznaczenie sprawy: IA1/U/21/35/EO
2.4.) Identyfikator postępowania: ocds-148610-e3e1fba2-e85e-11eb-b885-f28f91688073
2.5.) Numer ogłoszenia: 2021/BZP 00118697
2.6.) Wersja ogłoszenia: 01
2.7.) Data ogłoszenia: 2021-07-19
2.8.) Zamówienie albo umowa ramowa zostały ujęte w planie postępowań: Tak
2.9.) Numer planu postępowań w BZP: 2021/BZP 00000229/08/P
2.10.) Identyfikator pozycji planu postępowań:
1.3.40 Sukcesywne świadczenie usług cateringowych z obsługą kelnerską dla Politechniki Śląskiej (gr. U025)
2.11.) O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wyłącznie wykonawcy, o których mowa w art. 94 ustawy: Nie
2.13.) O zamówienie mogą ubiegać się wyłącznie wykonawcy, którzy spełniają warunki określone w art. 361 ustawy – usługi społeczne: Nie
2.14.) Czy zamówienie albo umowa ramowa dotyczy projektu lub programu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej: Tak
2.15.) Nazwa projektu lub programu
W części przedmiot zamówienia może być finansowany ze środków pochodzących z UE.
2.16.) Tryb udzielenia zamówienia wraz z podstawą prawną
Zamówienie udzielane jest w trybie podstawowym na podstawie: art. 275 pkt 1 ustawy
SEKCJA III – UDOSTĘPNIANIE DOKUMENTÓW ZAMÓWIENIA I KOMUNIKACJA
3.1.) Adres strony internetowej prowadzonego postępowania
www.administracja.polsl.pl/zamowienia3.2.) Zamawiający zastrzega dostęp do dokumentów zamówienia: Nie
3.4.) Wykonawcy zobowiązani są do składania ofert, wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, oświadczeń oraz innych dokumentów wyłącznie przy użyciu środków komunikacji elektronicznej: Tak
3.5.) Informacje o środkach komunikacji elektronicznej, przy użyciu których zamawiający będzie komunikował się z wykonawcami - adres strony internetowej: https://polsl.logintrade.net/rejestracja/
3.6.) Wymagania techniczne i organizacyjne dotyczące korespondencji elektronicznej: a) Komunikacja w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w tym składanie ofert, wymiana informacji oraz przekazywanie dokumentów lub oświadczeń między Zamawiającym a Wykonawcą, odbywa się przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, za pośrednictwem Platformy Przetargowej Politechniki Śląskiej: https://polsl.logintrade.net/rejestracja/ oraz poczty elektronicznej: IA1@polsl.pl. Korzystanie z Platformy Przetargowej przez Wykonawcę jest bezpłatne.
b) Do połączenia używany jest szyfrowany protokół HTTPS. Szyfrowanie danych odbywa się przy pomocy protokołu SSL. Certyfikat SSL zapewnia poufność transmisji danych przesyłanych przez Internet. Wykonawca posiadający konto na Platformie Przetargowej ma dostęp do możliwości złożenia i wycofania oferty, a także funkcjonalności pozwalających na zadawanie pytań do treści SWZ oraz komunikację z Zamawiającym
w pozostałych obszarach.
c) Wymagania techniczne i organizacyjne wysyłania i odbierania dokumentów elektronicznych, elektronicznych kopii dokumentów i oświadczeń oraz informacji przekazywanych przy ich użyciu opisane zostały w zakładce „Instrukcje” na Platformie Przetargowej.
d) Maksymalny rozmiar plików przesyłanych za pośrednictwem Platformy Przetargowej wynosi 150 MB.
e) Czas zapisywany jest w formacie YYYY-MM-DD HH:MM:SS. Czas przekazania danych na Platformę Przetargową jest to czas, w którym zostanie potwierdzone złożenie oferty, zawiadomienia, dokumentu lub oświadczenia przez Wykonawcę.
f) Wykonawca może również przekazać ww. zawiadomienie, dokument lub oświadczenie (nie dotyczy oferty) na adres poczty elektronicznej Zamawiającego. Wykonawca, przekazując ww. zawiadomienie, dokument lub oświadczenie, żąda potwierdzenia dostarczenia wiadomości. Za datę przekazania zawiadomienia, dokumentu lub oświadczenia przyjmuje się datę otrzymania potwierdzenia dostarczenia wiadomości zawierającej ww. pliki/ załączniki z serwera pocztowego Zamawiającego. Maksymalny rozmiar plików przesyłanych za pośrednictwem poczty elektronicznej Zamawiającego wynosi 10 MB.
3.8.) Zamawiający wymaga sporządzenia i przedstawienia ofert przy użyciu narzędzi elektronicznego modelowania danych budowlanych lub innych podobnych narzędzi, które nie są ogólnie dostępne: Nie
3.12.) Oferta - katalog elektroniczny: Nie dotyczy
3.14.) Języki, w jakich mogą być sporządzane dokumenty składane w postępowaniu:
polski
SEKCJA IV – PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA
4.1.1.) Przed wszczęciem postępowania przeprowadzono konsultacje rynkowe: Nie
4.1.2.) Numer referencyjny: IA1/U/21/35/EO
4.1.3.) Rodzaj zamówienia: Usługi
4.1.4.) Zamawiający udziela zamówienia w częściach, z których każda stanowi przedmiot odrębnego postępowania: Tak
4.1.8.) Możliwe jest składanie ofert częściowych: Nie
4.1.13.) Zamawiający uwzględnia aspekty społeczne, środowiskowe lub etykiety w opisie przedmiotu zamówienia: Nie
4.2. Informacje szczegółowe odnoszące się do przedmiotu zamówienia:
4.2.2.) Krótki opis przedmiotu zamówienia
1. Przedmiotem zamówienia jest sukcesywne świadczenie usług cateringowych z obsługą kelnerską dla Politechniki Śląskiej. Uwaga: W części przedmiot zamówienia może być finansowany ze środków pochodzących z UE.
2. Termin wykonania zamówienia: sukcesywnie przez 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy lub do wyczerpania ceny umowy powiększonej o wartość wynikającą z prawa opcji przewidzianego w umowie. Termin realizacji zamówienia może zostać wydłużony zgodnie z postanowieniami prawa opcji.
4.2.6.) Główny kod CPV: 55321000-6 - Usługi przygotowywania posiłków
4.2.7.) Dodatkowy kod CPV:
55320000-9 - Usługi podawania posiłków
55520000-1 - Usługi dostarczania posiłków
4.2.8.) Zamówienie obejmuje opcje: Tak
4.2.9) Rodzaj i maksymalna wartość opcji oraz okoliczności skorzystania z opcji:
Informacje dotyczące prawa opcji:a) Ilości podane w Formularzu Cenowym są ilościami planowanymi dla poszczególnych pozycji (asortymentów). Rzeczywista ilość nabywanych usług będzie określana sukcesywnie w trakcie trwania umowy i w poszczególnych pozycjach (asortymentach) ilości faktycznie nabyte przez Zamawiającego mogą być zarówno mniejsze, jak i większe. Zamawiający zastrzega sobie możliwość niezamówienia wszystkich pozycji (asortymentów) lub pełnej ilości danego asortymentu.
b) Wykonawcy nie przysługuje wynagrodzenie za niezamówioną przez Zamawiającego część usług ujętą w Formularzu Cenowym, jak również żadna rekompensata z tego tytułu. Wykonawca może żądać jedynie wynagrodzenia należnego mu z tytułu rzeczywistego wykonania przedmiotu umowy.
c) W ramach prawa opcji Zamawiający zastrzega sobie prawo do realizacji zamówienia jedynie w zakresie do 30% wartości (tj. ceny umowy) wynikającej z Formularza Cenowego. Łączna wartość umowy będzie równa kwocie obejmującej wartość pełnego zakresu asortymentów zawartych w Formularzu Cenowym powiększonej o 100%, tj. Zamawiający uprawniony jest do rozszerzenia zamówienia o 100% jego wartości. Zamawiający nie określa, które konkretnie asortymenty będą kupowane w ramach opcji, a jedynie zastrzega sobie prawo zwiększenia ilości asortymentów i nabywanych usług będących przedmiotem zamówienia.
d) Zamawiający uprawniony będzie do jednostronnego wydłużenia pierwotnego terminu obowiązywania i realizacji umowy o okres nie dłuższy niż dodatkowo dwanaście miesięcy. Uprawnienie to przysługuje Zamawiającemu, w sytuacji, gdy nie zostanie wyczerpany ilościowy lub wartościowy zakres przedmiotu zamówienia. O wydłużeniu terminu Zamawiający zawiadamia Wykonawcę najpóźniej na 14 dni przed zakończeniem obowiązywania umowy, podając Wykonawcy w treści zawiadomienia nowy termin końcowy realizacji i obowiązywania umowy.
e) Okoliczności skorzystania z prawa opcji:
Zamawiający zastrzega sobie możliwość skorzystania z opcji w przypadku gdy zajdzie
w szczególności co najmniej jedna z poniższych okoliczności:
- nie zostanie wyczerpany ilościowy lub wartościowy zakres przedmiotu zamówienia,
- w przypadku dysponowania środkami finansowymi na dalszą realizację zamówienia,
- nie wystąpią okoliczności powodujące konieczność zmiany sposobu świadczenia usług i nadal będzie istniała potrzeba ich realizacji.
4.2.10.) Okres realizacji zamówienia albo umowy ramowej: 12 miesiące
4.2.11.) Zamawiający przewiduje wznowienia: Nie
4.2.13.) Zamawiający przewiduje udzielenie dotychczasowemu wykonawcy zamówień na podobne usługi lub roboty budowlane: Nie
4.3.) Kryteria oceny ofert
4.3.2.) Sposób określania wagi kryteriów oceny ofert: Punktowo
4.3.3.) Stosowane kryteria oceny ofert: Wyłącznie kryterium ceny
Kryterium 1
4.3.5.) Nazwa kryterium: Cena
4.3.6.) Waga: 100
4.3.10.) Zamawiający określa aspekty społeczne, środowiskowe lub innowacyjne, żąda etykiet lub stosuje rachunek kosztów cyklu życia w odniesieniu do kryterium oceny ofert: Nie
SEKCJA V - KWALIFIKACJA WYKONAWCÓW
5.1.) Zamawiający przewiduje fakultatywne podstawy wykluczenia: Tak
5.2.) Fakultatywne podstawy wykluczenia:
Art. 109 ust. 1 pkt 4
Art. 109 ust. 1 pkt 7
5.3.) Warunki udziału w postępowaniu: Tak
5.4.) Nazwa i opis warunków udziału w postępowaniu.
1. ZDOLNOŚĆ TECHNICZNA.Wykonanie przez Wykonawcę (zakończenie) nie wcześniej niż w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, co najmniej 2 usług, z czego każda musi obejmować usługi cateringowe świadczone w sposób sukcesywny w okresie co najmniej 1 roku, za min. 100.000,00 zł brutto każda. Każda z usług musi obejmować: przygotowanie, dowóz, podawanie posiłków.
2. ZDOLNOŚĆ ZAWODOWA.
Dysponowanie minimum 6 osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, które będą odpowiedzialne m. in. za świadczenie usług, prawidłową realizację zamówienia i kontrolę jakości jego wykonania.
3. UPRAWNIENIA DO PROWADZENIA OKREŚLONEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.
Wykonawca zobowiązany jest do posiadania uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej, tj. musi posiadać aktualne zezwolenia (decyzje) Państwowego Inspektora Sanitarnego na prowadzenie działalności obejmującej przedmiot zamówienia
w zakresie:
a) produkcji i sprzedaży potraw przygotowywanych od surowca do gotowego wyrobu oraz napojów zimnych i gorących podawanych w naczyniach wielokrotnego użytku,
b) prowadzenia usług transportowych w zakresie przewozu żywności i/lub przewozu żywności na potrzeby własnego zakładu.
5.5.) Zamawiający wymaga złożenia oświadczenia, o którym mowa w art.125 ust. 1 ustawy: Tak
5.6.) Wykaz podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie niepodlegania wykluczeniu: W celu potwierdzenia braku podstaw wykluczenia Wykonawcy z udziału w postępowaniu, Zamawiający wezwie Wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona do złożenia odpisu lub informacji z Krajowego Rejestru Sądowego lub z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, w zakresie art. 109 ust. 1 pkt 4 ustawy, sporządzonych nie wcześniej niż 3 miesiące przed jej złożeniem, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub ewidencji. Zgodnie z art.
127 ust. 2 ustawy Wykonawca nie jest zobowiązany do złożenia podmiotowych środków dowodowych, które Zamawiający posiada, jeżeli Wykonawca wskaże te środki oraz potwierdzi ich prawidłowość i aktualność. Zgodnie z art. 274 ust. 4 ustawy Zamawiający nie wzywa do złożenia podmiotowych środków dowodowych, jeżeli może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych,
w szczególności rejestrów publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, o ile Wykonawca wskazał w oświadczeniu, o którym mowa w art. 125 ust. 1, dane umożliwiające dostęp do tych środków.
5.7.) Wykaz podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu: W celu potwierdzenia spełniania przez Wykonawcę warunku dotyczącego ZDOLNOŚCI TECHNICZNEJ, o której mowa powyżej w pkt 5.4) niniejszego ogłoszenia, Zamawiający wezwie Wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona do złożenia WYKAZU USŁUG wykonanych w okresie ostatnich 3 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których usługi zostały wykonane, oraz załączeniem dowodów określających, czy te usługi zostały wykonane należycie, przy czym dowodami, o których mowa, są referencje bądź inne dokumenty sporządzone przez podmiot, na rzecz którego usługi zostały wykonane, a jeżeli Wykonawca z przyczyn niezależnych od niego nie jest w stanie uzyskać tych dokumentów – oświadczenie Wykonawcy.
W celu potwierdzenia spełniania przez Wykonawcę warunku dotyczącego UPRAWNIEŃ DO PROWADZENIA OKREŚLONEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ, o której mowa powyżej w pkt 5.4) niniejszego ogłoszenia, Zamawiający wezwie Wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona do złożenia kopii aktualnych zezwoleń (decyzji) Państwowego Inspektora Sanitarnego na prowadzenie działalności obejmującej przedmiot zamówienia
w zakresie:
a) produkcji i sprzedaży potraw przygotowywanych od surowca do gotowego wyrobu oraz napojów zimnych i gorących podawanych w naczyniach wielokrotnego użytku,
b) prowadzenia usług transportowych w zakresie przewozu żywności i/lub przewozu żywności na potrzeby własnego zakładu.
SEKCJA VI - WARUNKI ZAMÓWIENIA
6.1.) Zamawiający wymaga albo dopuszcza oferty wariantowe: Nie
6.3.) Zamawiający przewiduje aukcję elektroniczną: Nie
6.4.) Zamawiający wymaga wadium: Nie
6.5.) Zamawiający wymaga zabezpieczenia należytego wykonania umowy: Nie
6.6.) Wymagania dotyczące składania oferty przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Wykonawcy mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia. W takim przypadku ustanawiają pełnomocnika do reprezentowania ich w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo do reprezentowania w postępowaniu i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Do oferty należy dołączyć stosowne pełnomocnictwo do reprezentowania ww. wykonawców, które powinno być przez nich udzielone (podpisane). Jeżeli została wybrana oferta wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia, Zamawiający może żądać przed zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego kopii umowy regulującej współpracę tych wykonawców.Wykonawcy składający ofertę wspólną ponoszą solidarną odpowiedzialność za wykonanie umowy.
Warunek dotyczący uprawnień do prowadzenia określonej działalności gospodarczej, o którym mowa w pkt 5.4) niniejszego ogłoszenia jest spełniony, jeżeli co najmniej jeden z wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia posiada uprawnienia do prowadzenia określonej działalności gospodarczej i zrealizuje usługi, do których realizacji te uprawnienia
są wymagane.
W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub doświadczenia, wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia mogą polegać na zdolnościach tych z wykonawców, którzy wykonają usługi, do realizacji których te zdolności są wymagane.
W powyższych przypadkach wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia dołączają do oferty oświadczenie, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy, z którego wynika, które usługi wykonają poszczególni wykonawcy.
Każdy z wykonawców występujących wspólnie musi z osobna wykazać brak podstaw wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia.
W przypadku wspólnego ubiegania się o zamówienie przez wykonawców, oświadczenie, o którym mowa w pkt 5.5.) niniejszego ogłoszenia, składa każdy z wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie. Oświadczenie to potwierdzać ma spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw wykluczenia w zakresie, w którym każdy z wykonawców wykazuje spełnianie warunków udziału w postępowaniu oraz brak podstaw wykluczenia.
6.7.) Zamawiający przewiduje unieważnienie postępowania, jeśli środki publiczne, które zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia nie zostały przyznane: Nie
SEKCJA VII - PROJEKTOWANE POSTANOWIENIA UMOWY
7.1.) Zamawiający przewiduje udzielenia zaliczek: Nie
7.3.) Zamawiający przewiduje zmiany umowy: Tak
7.4.) Rodzaj i zakres zmian umowy oraz warunki ich wprowadzenia:
1. Na mocy art. 455 ust. 1 pkt 1) ustawy Zamawiający przewiduje następujące zmiany postanowień zawartej umowy:1) zmiany strony umowy w przypadku następstwa prawnego wynikającego z odrębnych przepisów,
2) zmiany terminu wykonania umowy w przypadku:
a) wystąpienia zdarzeń siły wyższej – o czas trwania przeszkody; w rozumieniu niniejszej umowy „siła wyższa” jest to zdarzenie nadzwyczajne, zewnętrzne wobec stron i niemożliwe do zapobieżenia, którego nie udało się uniknąć nawet w wypadku maksymalnej staranności stron; strona powołująca się na stan siły wyższej jest zobowiązana do niezwłocznego pisemnego powiadomienia drugiej strony, a następnie do udokumentowania zaistnienia tego stanu; obie strony będą zwolnione od odpowiedzialności za nie wykonanie umowy w takim zakresie, w jakim nastąpiło to na skutek zdarzeń siły wyższej,
b) wystąpienia okoliczności leżących po stronie Zamawiającego lub niezawinionych przez Wykonawcę, uniemożliwiających rozpoczęcie, realizację w terminie lub kontynuowanie realizacji przedmiotu umowy,
3) zmiany w kolejności i terminach płatności, w przypadku zmiany terminu lub sposobu realizacji zamówienia,
4) zmiany sposobu wykonywania umowy:
a) spowodowanych siłą wyższą w rozumieniu pkt 1 ppkt 2) lit. a), uniemożliwiającą wykonanie umowy zgodnie z jej postanowieniami,
b) w przypadku wyniknięcia rozbieżności lub niejasności w rozumieniu pojęć użytych w umowie, których nie można usunąć w inny sposób, a zmiana będzie umożliwiać usunięcie rozbieżności
i doprecyzowanie umowy w celu jednoznacznej interpretacji jej zapisów przez strony umowy,
c) w przypadku wystąpienia zmian powszechnie obowiązujących przepisów prawa, w tym prawa miejscowego w zakresie mającym wpływ na realizację przedmiotu umowy.
4. Wszystkie powyższe postanowienia stanowią katalog zmian, na które Zamawiający może wyrazić zgodę i nie stanowią zobowiązania Zamawiającego do wyrażenia takiej zgody.
5. Zamawiający przewiduje możliwość wprowadzania odpowiednich zmian wysokości wynagrodzenia należnego Wykonawcy, w przypadku zmiany:
a) stawki podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego,
b) wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę albo wysokości minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
c) zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokości stawki składki na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne,
d) zasad gromadzenia i wysokości wpłat do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa
w ustawie z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz. U. poz. 2215 oraz
z 2019 r. poz. 1074 i 1572)
– jeżeli zmiany te będą miały wpływ na koszty wykonania zamówienia przez Wykonawcę, a Wykonawca w sposób wyczerpujący udowodni Zamawiającemu ww. wpływ (...) UWAGA! Ze względu na ograniczoną liczbę znaków
możliwych do wpisania w niniejszym polu, pełny zakres zmian zawarty jest w SWZ.
7.5.) Zamawiający uwzględnił aspekty społeczne, środowiskowe, innowacyjne lub etykiety związane z realizacją zamówienia: Tak
7.6.) Zamawiający przewiduje następujące wymagania związane z realizacją zamówienia:
w zakresie zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, w okolicznościach, o których mowa w art. 95 ustawy
obejmujące, zgodnie z art. 96 ustawy: - aspekty społeczne
obejmujące, zgodnie z art. 96 ustawy: - aspekty srodowiskowe